Poëzie, een feest voor De Geest

Dirk De Geest beëindigde dit najaar zijn loopbaan aan de KU Leuven. Decennialang verzorgde hij daar onderwijs in de Algemene Literatuurwetenschap en de Moderne Nederlandse Letterkunde. Hij trachtte generaties studenten te winnen voor de literatuur, en dan speciaal de poëzie, onder het motto: ‘De literatuur is er niet voor ons, wij zijn er voor de literatuur’. Dat geloof in de literatuur als beduidend meer dan een gebruikstekst voor boodschappen vormt een rode draad in zijn onderwijs en in zijn vele publicaties.

Bij zijn afscheid wilde Dirk De Geest daarom geen klassiek feestschrift maar een waar ‘feest van de poëzie’, in samenwerking met het Poëziecentrum, een organisatie waar hij thuis is. Wie hem wil huldigen of groeten kan dat door bij het Poëziecentrum -- een vzw die altijd een schouderklopje kan gebruiken -- een dichtbundel (het mogen er ook meer zijn) aan te kopen. De actie loopt van 7 november 2022 tot en met 6 januari 2023.  Klik hier om de actie te bekijken. 

Om je alvast op weg te helpen maakte Dirk De Geest een selectie uit de recent verschenen bundels en bloemlezingen. Dat kan de keuze uit het rijke aanbod hopelijk vergemakkelijken. Daarbij is de prijs laagdrempelig gehouden om zoveel mogelijk collega’s, studenten, oud-studenten en sympathisanten de kans te geven dit initiatief actief te ondersteunen: wie weet slagen wij er met zijn allen in de poëzie ook in de verkoopcijfers de plaats te geven die haar toekomt. Voor wie niet zo meteen thuis is in de hedendaagse poëzie volgt hiereen lijst met waardevolle uitgaven uit het recente aanbod:

ORIËNTEREN

Wie het rijke land van de poëzie pas betreedt, heeft wellicht behoefte aan een betrouwbare gids. Hieronder vind je enkele tijdschriften, bloemlezingen en toegankelijke studies die je ongetwijfeld verder helpen bij je zoektocht.

• De Poëziekrant: met een abonnement krijg je zesmaal per jaar alle essentiële informatie in huis, compleet met nieuwe gedichten en interviews.
• Het liegend konijn: een halfjaarlijks tijdschrift waar Jozef Deleu ongepubliceerd werk verzamelt van jong en oud, ideaal om je poëzietocht te starten.
• Jozef Deleu (red.), 600 gedichten over leven, liefde en dood. Nieuw groot verzenboek: de zoveelste uitgave van een klassieker, telkens geactualiseerd.
• Ilja Leonard Pfeijffer (red.), De Nederlandse poëzie van de twintigste en de eenentwintigste eeuw in 1000 en enige gedichten: een prachtige maar soms eigenzinnige keuze (hoofdzakelijk Noord-Nederlands georiënteerd).
• Jeroen Dera, Sarah Posman en Killa van der Starre (red.), Dichters van het nieuwe millennium. Nederlandse en Vlaamse poëzie in de 21e eeuw: een voortreffelijke verzameling essays die je laat kennismaken met nieuwe geluiden.
• Jaap Robben (red.), Heel de wereld wordt wakker. Het beste van de moderne kinderpoëzie in 333 gedichten: een prachtige uitgave met uitmuntende poëzie voor kinderen.
• C.J. Aarts en M.C. van Etten (red.), Domweg gelukkig, in de Dapperstraat. De bekendste gedichten uit de Nederlandse literatuur: geen nieuwe ontdekkingen maar alle evergreens bij elkaar.
• Carl de Strycker (red.), Met heldere verf en verlangen. Dichters bij Raveel: een bloemlezing van verzen bij het werk van de vooraanstaande schilder (prachtig geïllustreerd).
• Lidewijde Paris, Een gedicht is ook maar een ding. Een eigenzinnige speurtocht door de Nederlandstalige poëzie: een bevattelijke inleiding in de mysteries van het gedicht met vooral veel voorbeelden.

VERDIEPEN

Voor wie zweert bij het oudere en recente erfgoed (of zich daarin wil gaan verdiepen), zijn er onderstaande verzamelbundels: telkens kwaliteit te over en een heel eigen toon.

• Hans Faverey, Verborgen in het zichtbare. Een keuze uit de gedichten: een bijzonder moeilijk taalgericht dichter, die echter wezenlijke dingen zegt over het onzegbare van ons bestaan.
• Hubert Van Herreweghen, Verzamelde gedichten: de grootste klassieke Vlaamse dichter van de naoorlogse periode, met een feilloos gevoel voor klank en ritme.
• Rutger Kopland, Verzamelde gedichten: nog steeds de meest populaire Nederlandse dichter, maar bij herlezing blijkt hoe perfect zijn werk ‘gemaakt’ is.
• Gerrit Kouwenaar, Van woorden gemaakt. Een keuze door Anna Enquist: een bloemlezing uit het werk van een belangrijke Vijftiger.
• Roger De Neef, Het hier. Gedichtenboek 1962-2022: het verzameld werk van een te weinig bekend dichter, die taal, jazz en filosofie combineert.
• H.H. ter Balkt, Stilstaand leeft alles hier. Gekozen en ingeleid door Alfred Schaffer: bloemlezing uit het indrukwekkende oeuvre van een barokke, ecologisch geëngageerde dichter.
• Alfred Schaffer, Zo heb ik u lief. Alle gedichten tot nu toe: verzamelbundelvaneen van de belangrijkste hedendaagse dichters, aangrijpend en briljant.
• Hester Knibbe, Oogsteen. Een keuze uit de gedichten 1982-2008: verzamelbundel van een dichteres die in alle opzichten ‘klassiek’ genoemd kan worden.
• Marleen de Crée, Tussen boog en snaar: keuze uit het intimistische oeuvre van een te weinig bekende dichteres.
• Judith Herzberg, Doen en laten: bloemlezing van een van de populairste dichters.
• Joost Zwagerman, Verzamelde gedichten: virtuoze poëzie over liefde en ontregelende waanzin.

ENGAGEREN

Een aantal hedendaagse dichters is ervan overtuigd dat poëzie (en misschien alleen poëzie) de wereld kan doorgronden, opvattingen veranderen, mensen tot actie bewegen. Dat alles echter in de meest krachtige poëtische bewoordingen.

• Dominique De Groen, Slangen: een beklijvende bundel over de cultuur van selfies en media, met krachtige (of weerloze) vrouwen in de hoofdrol.
• Frank Keizer, De introductie van het plot: een bundel over economie, uitbuiting, kolonialisme maar ook over veerkracht.
• Arno Van Vlierberghe, Ex Daemon: een lang gedicht dat een aanklacht wil zijn tegen de wereld en de mens.
• Herlinde Vekemans, Appelblauwzeegroen: een bundel over de rijkdommen van de zee.
• Tomas Lieske, Het spettert geluk: het verhaal van Parijse outcastfiguren en een boot, een allegorie van vandaag.
• De Klimaatdichters, Zwemlessen voor later: een ruime bloemlezing klimaatpoëzie van gevestigde en aankomende dichters.
• Matthijs de Ridder en Willem Bongers-Dek (red.), Besmette stad. Vijfenzestig kunstenaars antwoorden op Bezette stad van Paul van Ostaijen: in volle covid-periode blijkt Van Ostaijen actueler dan ooit.

ONTMOETEN

Tal van dichters hebben de jongste jaren prominent werk afgeleverd, even diepgaand als verrassend. Onderstaand dozijn titels is niet meer dan een persoonlijke momentopname van die verscheidenheid:

• Mark Boog, Liefde in tijden van brand: liefde die wil overleven in woelige tijden.
• Paul Demets, De landsheer van de Lethe: aangrijpende persoonlijke gedichten met het werk van Leon Spilliaert als inspiratie.
• Annemarie Estor, Niemandslandnacht. Een crime-poem: een verhaal in dichtvorm, voor liefhebbers van fantasy, suspense en beeldrijke verzen.
• Maxime Garcia Diaz, Het is warm in de hivemind: een fascinerende montage van associaties, beeldschermen, internetsites.
• Piet Gerbrandy, Steencirkels: een magistraal epos over de tocht op zoek naar identiteit.
• Miriam Van hee, Voor wie de tijd verstrijkt: nieuw hoogstaand werk met louterende melancholie.
• Peter Holvoet-Hansen, Libretto: keuze uit het werk van onze meest muzikale bard.
• Tijl Nuyts, Vervoersbewijzen: verzen voor de reiziger in ieder van ons.
• Lucienne Stassaert, Nabeelden: beeldrijke gedichten over ouder worden en een gedwongen isolement.
• Toon Tellegen, Tot de winter er op volgt: een onderschat dichter over de naderende dood.
• Peter Theunynck, Hoogliederen: een lofzang op de liefde en de geliefden.
• Nachoem Wijnberg, Namen noemen: een bundel verhalende gedichten over dichteres en de poëzie.

VERRUIMEN

De Nederlandse poëzie is veelzijdig, maar daarbovenop hebben wij het geluk dat vooraanstaande dichters uit het buitenland tegenwoordig vaak en uitmuntend worden vertaald. Die blik naar buiten is in alle opzichten verrijkend.

• T.S. Eliot, Vier kwartetten. Vertaald door Paul Claes.
• Louise Gluck, Averno. Gedichten. Vertaald door Radna Fabias.
• Wilt L. Idema (red.), Dertig eeuwen Chinese poëzie. Van het Boek der Oden tot het einde van het keizerrijk.
• Rainer Maria Rilke, Gedichten. Bloemlezing en vertaling door Piet Thomas.
• Emile Verhaeren, Vlaamse meiden en muzen. Vertaald door Stefaan van den Bremt.

SPECIALISEREN

Tot slot enkele tips voor wie zo dicht mogelijk bij Dirk De Geest wil komen in de hoop hem in zijn obsessies te overtreffen.

• Dirk de Geest, Gij zijt allemaal welgekomen! Basiel de Craene en de Vlaamse Poëziedagen: een uitvoerig verslag van poëzie in vervlogen tijden.
• Annette Portegies, Weerspiegeld in een waterglas. Maurice Gilliams 1900-1982: een briljant geschreven biografie van een merkwaardig auteur.
• Een verrassingspakket uit het antiquariaat van het Poëziecentrum. Voor de prijs van 40 euro krijg je minimum 6 dichtbundels, onverwacht maar welgekomen.

Helaas is veel uitmuntende poëzie nog hooguit antiquarisch verkrijgbaar (en daardoor is ze hier niet opgenomen); het gaat dan ook om een momentopname.

Wie liever iemand anders blij maakt met mooie woorden, kan ook een boek cadeau doen aan een medelezer of aan eenorganisatie voor kwetsbare lezers.

Tijdens het bestelproces (net voor je naar de betaalmodule gaat) kan je ook een persoonlijke boodschap aan Dirk De Geest neerschrijven; een antwoord is verzekerd!